Mësimi 9 – Përsëritja¶

Në këtë mësim do të flasim për:

• përsëritjen e pjesëve të programit;

• përsëritjen e pjesëve të programit.

Në natyrë ekzistojnë procese të cilat përsëriten pareshtur ose kohë pas kohe (p.sh. batica dhe zbatica). Ashtu si në natyrë edhe në programim është e nevojshme që disa pjesë të programit të ekzekutohen disa herë për të zgjidhur detyrat përkatëse.

Programet me hapa të caktuar që përsëriten disa herë quhen programe ciklike ose programet e përsëritjes.

Për të mos shkruar të njëjtën komandë disa herë ekziston një strukturë programore e nyjës (cikël) e cila mundëson përsëritjen e një ose më shumë komandave. Për këto programe themi që përmbajnë përsëritje, të cilat i quajmë cikle.

Përsëritja e komandave është një dukuri e përhapur në programim.

MakeCode përmban tri lloje blloqesh në të cilat vendosen blloqet tjera, ekzekutimi i të cilëve duhet të përsëritet:

• ­ me numër të caktuar të përsëritjeve:

Ky bllok duhet të përdoret kur e dimë paraprakisht numrin e saktë të përsëritjeve (gjithashtu thuhet edhe iteracion). ¬ ­

• me numër të pakufizuar të përsëritjeve (pa ndërprerje, deri sa shfrytëzuesi të ndalë programin):

Ky është një nga blloqet i cili përdoret më së shpeshti. Ekzekutimi i tij ndalet duke klikuar butonin për ndaljen e punës së programit ().

• derisa nuk plotësohet një kusht i caktuar:

Ky bllok duhet të përdoret kur nuk e dimë sa herë duhet të ekzekutohen blloqet brenda bllokut për përsëritje dhe për këtë arsye duam që ato të ekzekutohen derisa të plotësohet një kusht i caktuar.

Të krijojmë një program që aktivizon tingullin i cili përsëritet një numër të caktuar herësh, çdo herë kur shfrytëzuesi e lëviz Micro:bit-in.

Faza 1

Të menduarit e problemit: Kur shkundet ose bëhet çfarëdo lëvizjeje me pajisjen Micro:bit, tingulli do të përsëritet 3 herë.

Hapi 1: Detektoni lëvizjen

Hapi 2: Përsëriteni tingullin tri herë

Faza 2

Hapni MakeCode për të zgjedhur dhe renditur blloqet në hapësirën për programim.

Në faqen e internetit në https://makecode.microbit.org filloni një projekt të ri duke klikuar butonin New Project .

Për të mundësuar detektimin e çdo lëvizjeje, në hapësirën për programim tërheqim bllokun on shake nga kategoria Input:

Pasi duam që zëri të përsëritet tri herë, në bllokun on shake tërheqim bllokun repeat .. for nga kategoria Loops. Në hapësirën ku shënohet vlera (numri) shënojmë numrin 3.

Në bllokun e mësipërm do të tërheqim bllokun play tone … for … nga kategoria Music me të cilin riprodhohet tingulli.

Në bllokun e paraqitur nga lista rënëse zgjedhim tonin dhe gjatësinë.

Si duket kodi në fund:

Faza 3

Testimi dhe analiza e programit.

Për të testuar programin kemi dy mundësi:

1. ta nisim në simulator duke klikuar butonin .

2. ta kalojmë në Micro:bit. Për ta kaluar programin në Micro:bit duhet ta lidhim me një kompjuter me kabllo USB. Pasi të klikoni butonin shkarkoni skedarin .hex në kompjuterin tuaj. Duke e tërhequr skedarin në Micro:bit, pajisja është gati për të punuar.

Pas testimit dhe analizës nëse ekzistojnë gabime, tingulli duhet të dëgjohet qartë tri herë

Gabimi 1. Nuk dëgjohet qartë përsëritja e tingullit.

Korrigjimi i gabimeve. Për të bërë që tingulli të dëgjohet qartë tri herë do të ndërfusim bllokun pause … nga kategoria Basic. Do të caktojmë që intervali kohor pas së cilit përsëritet tingulli të jetë 1 sekondë (ose 1000 milisekonda).

Si duket programi në fund pas kodit të përmirësuar:

Testojmë përsëri programin. Tani punon si duhet.

Le të bëjmë edhe një program i cili aktivizon ndezjen e diodave LED në mes të ekranit të Micro:bit-it për sa kohë temperatura e dhomës është më e vogël se 30.

Faza 1

Të menduarit e problemit: Për sa kohë temperatura e matur është më e vogël se 30 ndizet dioda LED në mes të ekranit të Micro:bit-it.

Faza 2

Hapni MakeCode për të zgjedhur dhe renditur blloqet në hapësirën për programim. Në faqen e internetit në https://makecode.microbit.org filloni një projekt të ri duke klikuar butonin New Project .

Për të ekzekutuar komanda të caktuara (ndezjen e diodave LED) derisa të plotësohet një kusht (temperatura më e ulët se 30), në bllokun forever tërheqim bllokun while…do …:

Si duket kodi:

Për të ndezur diodën LED në mes të ekranit, më saktë në pozitën (2, 2) nga menyja Led tërheqim bllokun: .

Si duket programi në fund:

Faza 3

Testimi dhe analiza e programit.

Për të testuar programin kemi dy mundësi:

1. ta nisim në simulator duke klikuar butonin .

2. ta kalojmë në Micro:bit. Për ta kaluar programin në Micro:bit duhet ta lidhim me një kompjuter me kabllo USB. Pasi të klikoni butonin shkarkoni skedarin .hex në kompjuterin tuaj. Duke e tërhequr skedarin në Micro:bit, pajisja është gati për të punuar.

Mendoni:

Studioni me kujdes blloqet e mësipërm. Çfarë ndodh kur temperatura rritet dhe bëhet më e lartë se 30? Pse?

Plotësoni kodin e mësipërm që dioda LED të ndizet vetëm kur temperatura është më e ulët se 30.

Zgjidhja e mundshme: https://makecode.microbit.org/_92LeH58vY4je

Ju kujtohet detyra nga Mësimi 3 – Futja e të dhënave - me të cilën kemi ndezur diodat LED në diagonalen kryesore të ekranit të Micro:bit-it.

Faza 1

Të menduarit e problemit: Diagonalja kryesore paraqet vijën e cila lidh pjesën e sipërme majtas të ekranit me atë poshtë djathtas. Këtë detyrë e kemi zgjidhur me një program të vijës duke renditur blloqet nga kategoria një pas tjetrit.

Si duket kodi:

Faza 2

Hapni MakeCode për të zgjedhur dhe renditur blloqet në hapësirën për programim. Në faqen e internetit në https://makecode.microbit.org filloni një projekt të ri duke klikuar në butonin New Project .

Megjithatë, kjo detyrë zgjidhet në një mënyrë më elegante me përdorimin e bllokut nga kategoria Loops. Ky bllok përdoret për përsëritjen e pjesës së programit aq herë sa dëshironi (limiti shënohet te blloku ) me përdorimin e variablës . (Për variablat do të flasim më me hollësi në mësimin e ardhshëm, e mund t’i konsideroni si “kujdestarë” të vlerave të ndryshme, numerike apo tekstuale). Në bllokun forever tërheqim bllokun for … from to … Kufiri nga i cili nis numërimi është 0, ndërsa aty ku përfundon është 4 sepse, në këtë rast, pozita e diodave LED në ekranin e Micro:bit-it përkufizohet sipas horizontales dhe vertikales nga 0 deri 4.

Si duket kodi:

Në bllokun lart tërheqim nga kategoria . Координату x дефинишемо превлачењем , координату y дефинишемо превлачењем .

Hap pas hapi ekzekutohet blloku for … from to …

Blloku do të përsëritet pesë herë.

Si duket kodi në fund:

Faza 3

Testimi dhe analiza e programit.

Për të testuar programin kemi dy mundësi:

1 ta nisim në simulator duke klikuar butonin .

2 ta kalojmë në Micro:bit. Për ta kaluar programin në Micro:bit duhet ta lidhim me kompjuter me kabllo USB. Pasi të klikoni butonin shkarkoni skedarin .hex në kompjuterin tuaj. Duke e tërhequr skedarin në Micro:bit, pajisja është gati për të punuar.